Pan Zygmunt Stokalski Honorowym Obywatelem Gminy Iłów
A pomniejsz czcionkę A standardowy rozmiar A powiększ czcionkęNajwyższym wyróżnieniem Rady Gminy Iłów jest tytuł Honorowego Obywatela Gminy Iłów, nadawany w dowód uznania dla zasłużonych mieszkańców Gminy i Ziemi Iłowskiej.
15 września o godzinie 17.00 w Sali Gminnego Ośrodka Kultury w Iłowie odbyła się uroczysta Sesja Rady Gminy Iłów zwołana z okazji nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Iłów Panu Zygmuntowi Stokalskiemu. Sesję prowadził Przewodniczący Rady Gminy Iłów pan Sławomir Tomaszewski. Z wnioskiem o nadanie pośmiertnie tytułu Honorowego Obywatela Gminy Iłów Panu Zygmuntowi Stokalskiemu wystąpił pan Adam Garstka Sołtys Sołectwa Załusków. Wniosek, poparty pięćdziesięcioma ośmioma podpisami mieszkańców naszej gminy, został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Skarg, Wniosków i Petycji Rady Gminy Iłów. Podczas uroczystości sylwetkę Honorowego Obywatela Gminy Iłów przedstawili wnioskodawca pan Adam Garstka i Sekretarz Gminy Iłów pani Katarzyna Michalska. Projekt uchwały nadający Tytuł Honorowego Obywatela Gminy Iłów Panu Zygmuntowi Stokalskiemu odczytał wiceprzewodniczący Rady Gminy Iłów pan Przemysław Wasilewski. Rada Gminy Iłów jednogłośnie podjęła Uchwałę nadającą tytuł Honorowego Obywatela Gminy Iłów Panu Zygmuntowi Stokalskiemu. Akt nadania tytułu „Honorowy Obywatel Gminy Iłów” z rąk Wójta Gminy Iłów pana Jana Kraśniewskiego i Przewodniczącego Rady Gminy pana Sławomira Tomaszewskiego odebrał przedstawiciel rodziny pan Krzysztof Politowski – wnuk Zygmunta Stokalskiego. Następnie uroczyście dokonano wpisu do Księgi Honorowej Obywateli Gminy Iłów. Wśród obecnych gości byli także: Radna Rady Powiatu Sochaczewskiego pani Wanda Dragan, przedstawiciele Jednostek Wojskowych: podpułkownik Andrzej Mańkowski z Trzeciej Warszawskiej Brygady Obrony Powietrznej, kapitan Leszek Wiktorowski z Trzydziestego Siódmego Dywizjonu Obrony Powietrznej, Dariusz Bast z Regionalnego Centrum Informatyki w Warszawie oraz Honorowi Obywatele Gminy Iłów pani Leokadia Brzozowska i pani Jolanta Łukasik-Malicka. Na Sali obecni byli również Dyrektorzy placówek oświatowych i kulturalnych Gminy Iłów, Honorowy Prezes Zarządu Oddziału Gminnego ZOSP RP pan Edward Krakowiak, Prezes Banku Spółdzielczego w Iłowie pani Agnieszka Piechucka, przedstawiciele Stowarzyszeń i Organizacji Pozarządowych, przedstawiciele KGW.
Z okazji uroczystości Gmina Iłów wybiła pamiątkowe medale z wizerunkiem Pana Zygmunta Stokalskiego oraz pomnikiem Żołnierzy Września 1939 znajdującym się na iłowskim cmentarzu. Medale zaprezentował Wójt Gminy Iłów pan Jan Kraśniewski. Wręczono je zaproszonym gościom oraz przedstawicielom organizacji i instytucji zaangażowanych w przygotowanie wydarzenia.
Kolejnym punktem uroczystości było rozstrzygnięcie konkursu na prezentacje multimedialną „Zygmunt Stokalski – Patriota i Strażnik Poległych podczas Bitwy nad Bzurą 1939 r.”. Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Iłowie pani Anna Kornacka-Bartos oraz Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Iłowie pani Małgorzata Kunz przedstawiły laureata pierwszego miejsca w konkursie, którym został Karol Krzemiński.
Uroczysta Sesja Rady Gminy Iłów zakończyła się poruszającym występem solistki Gminnego Ośrodka Kultury Zuzanny Sikory. Po zakończeniu Sesji Wójt Gminy Iłów pan Jan Kraśniewski zaprosił wszystkich obecnych na sali do remizy OSP Iłów na poczęstunek przygotowany przez Międzysołeckie Koło Gospodyń Wiejskich w Iłowie.
Kim był Zygmunt Stokalski?
Zygmunt Stokalski urodził się 17 lutego 1900 r. na Ukrainie. Studiował na uniwersytetach w Odessie i Warszawie. Tytuł magistra farmacji uzyskał w 1929 r. Jesienią 1930 r. stał się sukcesorem apteki w Iłowie, którą przejął od Jana Stankiewicza.
W ostatnich miesiącach 1939 r. Zygmunt Stokalski został aresztowany przez Niemców. Na przełomie 1939 i 1940 r. przez kilka miesięcy był więziony w obozie w Radogoszczy. Obóz ten został utworzony przez łódzkie Gestapo w listopadzie 1939 r. dla realizacji akcji represyjnej przeciwko inteligencji polskiej.
Po uwolnieniu z obozu, przez cały okres okupacji niemieckiej, wraz z doktorem Kazimierzem Kamińskim z Płocka, Zygmunt Stokalski prowadził w swojej aptece w Iłowie konspiracyjny punkt przerzutowy. Prawdopodobnie punkt ten należał do struktury podziemnej Polskiej Organizacji Zbrojnej ,,Znak”, zaś po scaleniu w 1942 r. do Armii Krajowej.
Wielką zasługą Zygmunta Stokalskiego jako lokalnego patrioty była praca na rzecz identyfikacji i godnego pochowania żołnierzy Wojska Polskiego poległych w Bitwie nad Bzurą. Po zakończeniu walk we wrześniu 1939 r., przez cały okres II wojny światowej, zajmował się tworzeniem list poległych żołnierzy Wojska Polskiego.
Bitwa nad Bzurą pochłonęła wiele istnień ludzkich. Poległych, pozostałych na polu boju, należało pochować. Tej ostatniej powinności dopełniali miejscowi chłopi, którzy chowali żołnierzy zazwyczaj w miejscu ich śmierci. Wiosną 1940 r. rozpoczęła się akcja przenoszenia szczątków poległych żołnierzy do kwater wojennych na cmentarzach parafialnych.
Zygmunt Stokalski przez cały okres okupacji niemieckiej, z narażeniem życia, zbierał dokumenty oraz identyfikatory - „nieśmiertelniki” poległych żołnierzy Wojska Polskiego. Działał na terenie Iłowa i okolicznych gmin. Do udziału w pracach motywował i angażował społeczność lokalną. Nagradzał młodzież za zbieranie żołnierskich dokumentów i nieśmiertelników w lasach.
W 1946 r., jako społeczny współpracownik Polskiego Czerwonego Krzyża, przekazał sporządzone przez siebie listy poległych do PCK. Listy te były publikowane w latach 1963-1965 we Wrocławskim Tygodniku Katolickim, wydawanym przez Stowarzyszenie „Pax”.
Dzięki pracy Pana Stokalskiego i stworzonym przez Niego listom wielu bezimiennych poległych żołnierzy odzyskało swoją tożsamość, a zgromadzona dokumentacja pozwoliła rodzinom ofiar dotrzeć do swoich bliskich.
Zygmunt Stokalski zmarł 2 listopada 1964 r. w Iłowie. Spoczął na iłowskim cmentarzu parafialnym w pobliżu kwater żołnierzy Wojska Polskiego, o których pamięć tak bardzo zabiegał.
W czasach PRL został odznaczony Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego oraz Medalem Zwycięstwa i Wolności.
Nadanie tytułu „Honorowego Obywatela Gminy Iłów” jest hołdem społeczności Gminy Iłów dla Pana Zygmunta Stokalskiego.
pokaż poprzednie zdjęcia
pokaż następne zdjęcia
